Sinüzit, yüz kemiklerinin içinde bulunan boşlukların, çeşitli faktörlerin etkisiyle, iltihaplı dokuyla dolmasından dolayı ortaya çıkan hastalıktır. Sinüzit, burun etrafındaki sinüsleri döşeyen mukozanın iltihabını belirtmek amacıyla kullanılan bir tanımdır.

Sinüzit Nedir?

Burun çevresinde bulunan kemiklerin içerisindeki hava boşlukları, sinüs adını almaktadır. Sinüsler, burundan nefes alma yoluyla alınan bakteri, virüs gibi dış etkenlerin olumsuz etkilerini engellemek amacıyla, mukus adı verilen salgıyı gerçekleştiren burun sisteminin bir parçasını oluşturmaktadır. Normal ve sağlıklı bir burun sistemi işleyişinde, burun ve sinüsler tarafından yaklaşık olarak yarım litre mukus salgılanmaktadır. Normal olarak üretilen bu mukus, mukoza adı verilen burun örtüsü üzerinde hareket ederek, havadaki toz parçacıklarını, bakterileri vs. yıkamaktadır. Ardından bu mukus, boğaza süzülerek yutulmaktadır. Yutulan bakteri ve partiküller mide asidi tarafından parçalanmakta, bu işlem vücut tarafından her gün düzenli olarak gerçekleştirilmektedir.

Sinüzit, normal olarak gerçekleştirilen burun sistemi faaliyetlerinde üretilen mukozanın iltihaplanması sonucu karşımıza çıkmaktadır. Sinüzitlerin meydana gelmesinde genel olarak, döşeyici mukoza tarafından üretilen mukusun buruna boşaltılamaması söz konusudur. Mukusun buruna boşaltılamamasına sebep olan üç temel faktörden bahsedebilmekteyiz;

• Sinüslerin buruna boşalmasını sağlayan kanallarda tıkanma meydana gelmesi
• Mukusun sinüsler içinde aktif olarak ostiumlara taşınmasını sağlayan sistemde bozulma meydana gelmesi
• Mukus içeriğinde ya da kıvamında değişim meydana gelmesi

Bu faktörlerden biri ya da birden fazlasının oluşmasıyla, sinüslerde bulunan mukus içerisindeki bakteriler çoğalma göstermekte ve sinüzit hastalığının meydana gelmesine sebep olabilmektedir. Sinüzit, bu durumların bir ya da birden fazlasının oluşması sonucunda şu şekilde sınıflandırılmaktadır;

• Akut sinüzit
• Kronik sinüzit
• Subakut sinüzit
• Tekrarlayan akut sinüzit
• Kronik sinüzitin akut ataklarla tekrar etmesi

Sinüzitin Belirtileri Nelerdir?

Sinüzit, kendisini pek ağrıyla belli etmeyen ve belirtileri kişiden kişiye farklılık gösteren bir hastalıktır. Genellikle baş veya yüzde meydana gelen ağrılar sinüzit olarak nitelendirilse de, sinüzitle birlikte kendisini gösteren belli başlı şikayetler şunlardır;

• Burun tıkanıklığı ve horlama

• Seste bozulma meydana gelmesi
• Sarı- yeşil renkte koyu kıvamlı nitelikte burun akıntıları oluşması
• Göz çevresinde oluşan basınç ve yüzde oluşan dolgunluk hissi
• Burun akıntısı -10-14 günden sonra hala devam eden soğuk algınlığı belirtileri ve bazen oluşan hafif ateş yükselmeleri
• Geniz akıntısı ile birlikte boğazda meydana gelen yanma hissi
• Geceleri veya sabaha karşı oluşan sürekli ve inatçı öksürükler
• Davranış değişiklikleri oluşması
• Uzun süre geçmeyen baş ağrıları

Sinüzitin Nedenleri Nelerdir?

Sinüzit, soğuk algınlıklarından çok farklı belirtiler göstermemektedir. Tamamen sinüzit belirtisi adını veremeyeceğimiz ancak genel itibariyle sinüzit nedenleri olarak sıralayabileceğimiz nedenler şunlardır:

• Burun eti büyümeleri; burunda meydana gelen sinüs boşalma kanallarının daralmasına ya da tamamen tıkanmasına yol açarak sinüzite sebep olabilmektedir.

• Alerjiye bağlı olarak sinüs kanallarını tıkayan mukoza ödemi oluşumu; sinüzitin önemli nedenlerindendir.
• Burun içinde mevcut olan eğrilikler ya da deviasyonlar; burun içinde kanalların daralmasına yol açarak sinüzitin ortaya çıkma sebeplerini oluşturabilmektedir.
• Viral üst solunum yolu enfeksiyonları; sinüzit durumunda karşımıza en sık çıkan nedeni oluşturmaktadır. Burunda oluşturulan normal mukozanın, viral enfeksiyon sonucu iltihaplı bir sıvı haline dönüşmesi, beraberinde sinüs boşalma kanallarının tıkanmasına sebep olmasıyla kendisini göstermektedir. Üretilen mukoza iltihaplı hale geldikten sonra, sinüs kanallarının tıkanmasına sebep olarak, koyu kıvamlı iltihaplı sıvının sinüsler içinde birikmesine ve dolayısıyla oksijen alımının bozulmasına yol açmaktadır. Bu tıkanma ve sıvı birikimi beraberinde ikincil bakteriyel çoğalmayı ve sinüzit durumunu getirmektedir.
• Özellikle çocuklarda görülen büyüme göstermiş geniz etleri; sinüs kanallarını tıkayarak sinüzite sebep olmaktadır.
• Mukozayla kaplı boşluklar içinde oluşan ur ya da tıp dilindeki adıyla polipler; meydana gelen iltihaplı mukoza sıvısının oluşturduğu ödemin nedenlerini oluşturabilmektedir.
• Sürekli olarak etkisine maruz kalınan yüksek basınç durumları; sinüzitin nedenleri arasında bulunmaktadır. Özellikle sürekli yapılan uçak yolculukları ya da gerçekleştirilen yüzme eylemleri sırasında oluşan yüksek basınç, sinüs kanallarının kapanmasına sebep olabilmektedir.

Sinüzit Hastalığında Tedavi

Sinüzit hastalığı, hipertansiyon ve romatizma gibi hastalıklardan daha fazla görülmekle beraber doğru ve etkili tedavi uygulanmadığı sürece yaşam kalitesini ciddi anlamda bozabilmektedir. Sinüzit doğru tedavi uygulanmadığı zaman, kronik farenjit, kronik gastrit, reflü gibi durumlara yol açabilmektedir. Hatta etkili tedavi uygulanmayan ve etkileri devam eden sinüzitler, göz çevresinde enfeksiyon ve apse oluşumuna, daha ilerleyen aşamalarda ise, menenjit ve beyin apsesi gibi oldukça ciddi hastalıklara sebep olabilmektedir.

• Sinüzit hastalığının tanısı; kulak burun boğaz muayenesi ve endoskopik muayene yoluyla konulmaktadır. Ayrıca, direkt grafi ve sinüs tomografisi de sinüzit tanısı yapılmasında kullanılan yöntemlerdir.
• Sinüzit hastalığı; akut, subakut ve kronik aşamalarıyla sınıflandırılmaktadır. Bu bakımdan her aşamasında sinüzitte meydana gelen durumları ve tedavilerini şu şekilde sıralayabilmekteyiz;
• Akut sinüzit; yaklaşık 4 hafta süren durumlardır. Gerekli görülmesi durumunda uygulanan ilaç tedavisiyle ya da kendiliğinden iyileşme göstermektedir.
• Subakut sinüzit; sinüzitte bir geçiş evresi oluşturmaktadır. Subakut sinüzit aşamasında, henüz akut sinüzit tam olarak iyileşmemiştir ve kronik sinüzit oluşumu ise tam olarak başlamamıştır.
• Kronik sinüzit; sinüzitin geçiş evresi sonrası ilerlemiş halidir. Yaklaşık 3 aydan uzun sürmektedir. Kronik sinüzit aşamasında öncelikle, antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Bu aşamada sinüzit ilaçla tedavi edilemez ve ilerlemeye devam ederse, sinüzit ameliyatı gündeme gelmektedir.
• Kronik sinüzit hastalarına, hastaya uygun olarak; Endoskopik Sinüs Cerrahisi ya da Balon Sinoplasti Cerrahi yöntemi uygulanabilmektedir.
• Endoskopik sinüs ameliyatlarında; sinüslerin kanallarını tıkayarak fonksiyon bozuklukları oluşmasına sebep olan polipler alınabilmekte ya da diğer anatomik bozukluklar düzeltilerek sinüs kanallarının açılması sağlanabilmektedir.
• Balon Sinüsoplasti yönteminde ise; sinüslerin kapalı kanalları, hiçbir dokuya zarar vermeden, kanamaya yol açmadan ve tampon kullanımı gerektirmeden, hızlı bir şekilde açılabilmekte, hastada hızlı iyileşme sağlanabilmektedir.